Ngày 26/12/2024, Hội đồng Khoa học Viện Khoa học Công nghệ Mỏ – Vinacomin tổ chức Hội nghị nghiệm thu cấp cơ sở đề tài TKV “Nghiên cứu khả năng và đề xuất mô hình mô phỏng khai thác than Đồng bằng Sông Hồng bằng công nghệ vi sinh vật” do TS. Đỗ Ngọc Tước làm chủ nhiệm.
TS. Đào Hồng Quảng – Chủ tịch phát biểu chỉ đạo tại Hội đồng
Vùng than Đồng bằng Sông Hồng (ĐBSH) nằm ở phía Đông Bắc Việt Nam, có trữ lượng tài nguyên phần đất liền khoảng 212 tỷ tấn. Đây là nguồn tài nguyên khổng lồ, nếu được quản lý và khai thác hiệu quả sẽ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho sự phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam. Tuy nhiên, than tại ĐBSH có nguồn gốc từ các trầm tích lục địa như phù sa, đầm phá, đầm lầy và ven biển; đất đá vách trụ bở rời và độ sâu lên tới trên 2000m nên việc khai thác than bằng các phương pháp truyền thống là khó khả thi.
TS. Đỗ Ngọc Tước – Chủ nhiệm đề tài báo cáo tại Hội nghị
Gần đây, công nghệ khí hóa than ngầm bằng vi sinh vật (UCBG) đã được áp dụng như một giải pháp thay thế với nhiều lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường. UCBG là phương pháp chuyển các thành phần hữu cơ trong than thành khí sạch gồm CH4 và CO2 sử dụng cho các ngành kinh tế. Các nước như: Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, Úc đã tiến hành nghiên cứu trong phòng thí nghiệm và thử nghiệm thành công ngoài hiện trường. Đây là cơ sở quan trọng cho việc nghiên cứu phát triển bể than ĐBSH.
Mặc dù công nghệ có tiềm năng nhưng cần nghiên cứu sâu để đánh giá khả năng sử dụng và tối ưu hóa hiệu quả của quá trình phân hủy vi khuẩn, cũng như để áp dụng công nghệ này vào sản xuất công nghiệp. Việc thực hiện đề tài: “Nghiên cứu khả năng và đề xuất mô hình mô phỏng khai thác than đồng bằng Sông Hồng bằng công nghệ vi sinh vật” là yêu cầu cấp thiết.
Trên cơ sở kinh nghiệm nghiên cứu, thử nghiệm UCBG của các nước trên thế giới; các kết quả thí nghiệm xác định quần xã vi khuẩn trong nước, than nguyên trạng, thí nghiệm hiệu quả sinh khí các mẫu than theo chiều sâu tại lỗ khoan LK01 khu Nam Phú – Tiền Hải – Thái Bình, Đề tài đã nghiên cứu xác định các thông số chính ảnh hưởng tới hiệu quả sinh khí với quần xã vi khuẩn đã xác định như: Thành phần vật chất hữu cơ, nhiệt độ, độ mặn, pH trong vỉa, tính thấm, độ lỗ rỗng, loại dinh dưỡng bơm vào vỉa. Bằng mô hình mô phỏng quá trình chuyển than thành khí, Đề tài đã xác lập các thông số công nghệ sử dụng phù hợp tại khu vực Nam Phú – Tiền Hải – Thái Bình tới độ sâu -700 như: Than á bitum, lỗ rỗng> 5 µm; cộng đồng vi khuẩn Proteobacteria, Actinobacteria, Bacteroidetes và Firmicutes; nhiệt độ trong vỉa: 35-650C; pH= 7-8; độ mặn < 2000ml/mg; hàm lượng vitrinite dao động từ 60% – 80%.
Từ kết quả nghiên cứu, các tác giả thực hiện Đề tài kiến nghị: Tiếp tục nghiên cứu, chọn địa điểm, phân tích bổ sung các thông số chính ảnh hưởng tới UCBG trên diện rộng, làm cơ sở xây dựng, hoàn thành dự án sản xuất thử nghiệm trước năm 2040./.
TS. Đỗ Ngọc Tước
