Nhà máy Luyện đồng Lào Cai thuộc Tổng Công ty Khoáng sản – Vinacomin là nhà máy duy nhất ở Việt Nam luyện đồng 99,9% từ quặng. Nhà máy có công suất 10.160 tấn/năm, được đưa vào sử dụng năm 2006, toàn bộ dây chuyền do Trung Quốc lắp đặt và chuyển giao.Tuy nhiên, do quá trình chuyển giao của nhà thầu Trung Quốc cho phía Việt Nam chưa được hoàn chỉnh, nên trong quá trình sử dụng nhà máy gặp nhiều khó khăn, nhiều khâu trong hệ thống chưa được đồng bộ, sau một thời gian sử dụng, hệ thống đã phát sinh nhiều hư hỏng. Mục đích của sửa chữa nâng cấp là: Chuyển đổi các giao diện phần mềm từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt giúp Công ty chủ động trong quá trình vận hành hệ thống điều khiển phân tán (DCS), giảm tối đa phụ thuộc vào nước ngoài và hoàn thiện một số khâu trong hệ thống điều khiển đang bị hư hỏng hoặc thiếu sót.
Nhà máy Luyện đồng Lào Cai thuộc Tổng Công ty Khoáng sản – Vinacomin là nhà máy duy nhất ở Việt Nam luyện đồng 99,9% từ quặng. Nhà máy có công suất 10.160 tấn/năm, được đưa vào sử dụng năm 2006, toàn bộ dây chuyền do Trung Quốc lắp đặt và chuyển giao. Hệ thống điều khiển của nhà máy tương đối hiện đại dạng kiến trúc điều khiển phân tán, bao quát toàn bộ hoạt động của nhà máy, như: Trạm cung cấp điện, nhà kho, khâu chuẩn bị nguyên liệu, bơm cấp nước, lò luyện, khâu điện phân, xử lý nước thải, trạm cấp ô-xy, tổng hợp a-xít,… Hệ thống được phân bố thành các trạm điều khiển phân tán theo các công đoạn công nghệ trong nhà máy, mỗi công đoạn bao gồm các bộ điều khiển và các máy tính vận hành riêng biệt. Đồng thời thông tin từ các trạm này đều được kết nối về phòng điều khiển – giám sát tập trung để phục vụ điều độ sản xuất toàn nhà máy. Hệ thống điều khiển tuy được phân tán rõ rang, với các công đoạn khác nhau, nhưng các công đoạn này cũng liên quan chặt chẽ với nhau, nên hệ thống DCS đóng vai trò quan trọng, việc trục trặc một bộ phận nào đó cũng sẽ gây dừng hoạt động toàn nhà máy. Số lượng các cơ cấu chấp hành và các cảm biến trong hệ thống rất lớn và nhiều chủng loại.
Tuy nhiên, do quá trình chuyển giao của nhà thầu Trung Quốc cho phía Việt Nam chưa được hoàn chỉnh, nên trong quá trình sử dụng nhà máy gặp nhiều khó khăn, nhiều khâu trong hệ thống chưa được đồng bộ, các tài liệu hướng dẫn chủ yếu bằng tiếng Trung Quốc và tiếng Anh, và còn sơ sài. Sau một thời gian sử dụng, hệ thống đã phát sinh nhiều hư hỏng và trục trặc, việc tiếp cận sửa chữa, bảo trì và thay thế của nhà máy gặp rất nhiều khó khăn. Năm 2011 Viện Khoa học Công nghệ Mỏ đã phối hợp với Công ty Luyện đồng lào cai tiến hành nâng cấp và Việt hóa hệ thống đo lường điều khiển khâu nấu luyện bao gồm: Hệ thống lò luyện chính SKS (bao gồm phòng điều khiển trung tâm), Hệ thống lò chuyển và Hệ thống phun sương dập bụi. Mục đích của sửa chữa nâng cấp là: Chuyển đổi các giao diện phần mềm từ tiếng nước ngoài sang tiếng Việt giúp Công ty chủ động trong quá trình vận hành hệ thống điều khiển phân tán (DCS), giảm tối đa phụ thuộc vào nước ngoài và hoàn thiện một số khâu trong hệ thống điều khiển đang bị hư hỏng hoặc thiếu sót.
Từ những thành công đó, trong năm 2012 Công ty Luyện đồng lào cai tiến tục phối hợp với Viện Khoa học Công nghệ Mỏ triển khai tiếp việc sửa chữa nâng cấp và hoàn thiện những khâu quan trọng còn lại của Nhà máy, đó là Trạm sản xuất ôxy và tổng hợp axít sunfuaric. Trạm có chức năng sản xuất ôxy có hàm lượng trên 80% cấp cho các lò luyện, có thể nói đây là nguồn cấp hơi thở cho toàn nhà máy, nếu bị trục trặc thì nhà máy sẽ phải dừng sản xuất và gây thiệt hại lớn. Thực tế cho thấy hệ thống đã bị trục trặc nhiều lần gây ách tắc sản xuất và buộc phải mời các chuyên gia từ Trung Quốc sang để khắc phục. Một chức năng nữa của Trạm, đó là tổng hợp axít sunfuaric từ khí SO2 thu gom khí khói của các lò luyện. Khâu này vừa đảm bảo cho Nhà máy đạt tiêu chuẩn khí thải môi trường vừa đem lại nguồn thu nhập thêm ngoài sản phẩm chính là đồng tấm và vàng.
Công trình sửa chữa nâng cấp Trạm sản xuất ôxy và tổng hợp axít sunfuaric đã hoàn tất tháng 12 năm 2012, trong thời gian bảo hành, Viện Khoa học Công nghệ Mỏ liên tục theo dõi, trao đổi thông tin, hỗ trợ kỹ thuật cho Công ty Luyện đồng Lào Cai và hoàn thiện những phát sinh trong quá trình vận hành, đảm bảo thuận tiện cho sử dụng và nâng cao tính chủ động cho các cán bộ vận hành.
Kết quả đạt được của công trình sửa chữa nâng cấp hệ thống thống đo lường điều khiển hiện đại, phức tạp trong những năm qua đã giúp nhà máy mạnh dạn sử dụng nguồn lực trong nước, nâng cao trình độ của các cán bộ, công nhân kỹ thuật, từ đó giúp Nhà máy chủ động hơn trong việc vận hành điều khiển, chủ động trong việc lựa chọn xuất xứ hàng hóa có chất lượng cao và tiết kiệm chi phí./.
