Chiều ngày 06/7/2023, Viện KHCN Mỏ đã tổ chức Hội thảo đề tài “Nghiên cứu hoàn thiện các giải pháp công nghệ, thiết bị nâng cao chất lượng đường mỏ trong TKV”, TS. Lưu Văn Thực, Phó Viện trưởng Viện KHCN Mỏ chủ trì Hội thảo.
Tham dự Hội thảo, về phía Viện KHCN Mỏ có TS. Đoàn Văn Thanh – TP. Nghiên cứu Công nghệ Khai thác Lộ thiên, TS. Đỗ Ngọc Tước – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Phát triển than đồng bằng Sông Hồng – Chủ nhiệm đề tài, ThS. Phạm Chân Chính – TP. Quản lý Khoa học & HTQT, KS. Vũ Tuấn Sử – PTP. Kinh tế Dự án cùng một số cán bộ chuyên môn có liên quan. Khách mời có TS. Đào Phúc Lâm – Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải; TS. Bùi Văn Đức – Trường Đại học Mỏ Địa chất; ông Mai Mạnh Hồng – Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần INFRASOL và một số chuyên gia.
Quang cảnh tại Hội thảo
Viện Khoa học Công nghệ Mỏ được Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam giao chủ trì thực hiện Đề tài “Nghiên cứu hoàn thiện các giải pháp công nghệ, thiết bị nâng cao chất lượng đường mỏ trong TKV” với mục tiêu:
– Đề xuất các giải pháp công nghệ, thiết bị làm đường để nâng cao chất lượng đường mỏ trong TKV nhằm tăng năng suất, giảm giá thành vận tải; giảm nguy cơ mất an toàn, ô nhiễm môi trường;
– Xây dựng: (i) Quy trình thiết kế, thi công, vận hành, bảo trì phù hợp cho các loại đường mỏ; (ii) Quy định quản lý vận hành thiết bị làm đường; (iii) Quy định quản lý đường mỏ trong toàn TKV.
Tại Hội thảo, đại diện nhóm thực hiện đề tài đã trình bày các nội dung chính của đề tài: Tổng quan kinh nghiệm các giải pháp nâng cao chất lượng đường vận tải tại các mỏ lộ thiên trên thế giới và Việt Nam; đánh giá hiện trạng các thông số, chất lượng đường vận tải và chỉ tiêu kinh tế – kỹ thuật khâu vận tải tại các mỏ than – khoáng sản thuộc TKV; xây dựng cơ sở nâng cao chất lượng đường mỏ; đề xuất hoàn thiện các giải pháp công nghệ, thiết bị nâng cao chất lượng đường mỏ; áp dụng thử nghiệm cho đoạn đường trong mỏ và ngoài mỏ; xây dựng quy trình thiết kế, thi công đường vận tải mỏ theo công nghệ được lựa chọn.
ThS. Đàm Công Khoa trình bày báo cáo tại Hội thảo
Tại các mỏ lộ thiên thuộc TKV, công nghệ làm đường trong mỏ truyền thống là rải lớp đất đá chọn lọc từ đá nổ mìn tại mỏ, lu lèn bằng chính thiết bị vận tải mỏ. Quá trình sử dụng loại đường này thường xảy ra các hư hỏng như ổ gà, lầy lún, lộ đá to, bụi bẩn làm tăng tiêu hao nhiên liệu, lốp, phụ tùng thay thế và giảm năng suất vận tải.
Từ kinh nghiệm trên thế giới và kết quả phân tích mẫu đá tại các mỏ lộ thiên thuộc TKV, nhóm thực hiện đề tài đã nghiên cứu và đề xuất các giải pháp công nghệ, thiết bị cải tạo phù hợp đối với từng loại đường trong và ngoài mỏ. Cụ thể:
– Bổ sung lớp móng (CPĐD-B) có chiều dày 20÷60 cm bằng chính đất đá nổ mìn của mỏ, sau khi sàng lọc loại bỏ cấp hạt to (>130 mm) và loại bớt cấp hạt mịn (đảm bảo lượng lọt sàng 2 mm < 20 %) tại các khu vực nền đường hiện hữu không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật (chỉ số CBR < 80 %);
– Gia cố nền đường cố định trong mỏ và đường ngoài mỏ bằng cách phối trộn hạt nhỏ – CPĐD-M với xi măng và phụ gia. CPĐD-M là cấp phối nghiền từ đá thải mỏ hoặc nghiền trực tiếp nền đường hiện hữu bằng máy nghiền di động – yêu cầu cơ bản của CPĐD-M là thành phần cỡ hạt tuân theo quy luật cấp phối và cỡ hạt lớn nhất < 40 mm. Công nghệ gia cố vật liệu tại chỗ đã được áp dụng tại một số nước phát triển trên thế giới như CHLB Đức, Áo, Ecuador, Peru, CH. Dominica, Trung Quốc, Indonesia, Ghana,… Kết quả áp dụng thực tế đã mang lại hiệu quả cao như: Xe ô tô có thể hoạt động trong những ngày mưa, tăng năng suất vận tải, giảm thiểu ô nhiễm bụi, giảm tiêu hao nhiên liệu, vật liệu, góp phần giảm chi phí khâu vận tải…
– Lớp mặt đường trong mỏ (lớp bảo trì hay mài mòn) rải bằng CPĐD-M lu lèn đến độ chặt K98 bằng máy lu rung có tải trọng tĩnh ≥ 20 tấn.
Để kiểm chứng các giải pháp đề xuất, Viện KHCN Mỏ đã phối hợp cùng các đơn vị thiết kế, thi công và theo dõi, đánh giá “Phương án cải tạo nâng cao chất lượng đường tại mỏ than Cao Sơn”, tuyến đường có chiều dài 2,3 km gồm tuyến cố định và bán cố định; thiết kế, thi công thử nghiệm tuyến đường ngoài mỏ tại đoạn đường có chiều dài 500m thuộc tuyến đường Khe Tam – Khe Chàm II do Công ty Môi trường quản lý. Cả hai tuyến đường đều do Công ty Cổ phần INFRASOL thi công.
Kết quả thi công “Phương án cải tạo nâng cao chất lượng đường tại mỏ than Cao Sơn” cho thấy:
Về chất lượng tuyến đường: Khi thi công xong toàn tuyến các thông số và chất lượng tuyến đường đảm bảo như thiết kế. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành Công ty than Cao Sơn tổ chức bảo trì bằng công nghệ truyền thống. Với phương pháp bảo trì này, các đoạn thử nghiệm chỉ giảm độ trồi lún, mấp mô so với các đoạn chưa thi công.
Tuyến đường cố định tại mỏ than Cao Sơn khi đưa vào sử dụng
Về tốc độ xe chạy: Theo kết quả thống kê trước và sau khi thi công cải tạo, trong điều kiện thời tiết khô ráo, tốc độ xe tăng từ 3,9÷15,4 % tùy từng loại xe, trung bình 14,3 %. Về tiêu hao nhiên liệu: Đối với ô tô 58 tấn (HD465) loại C khi chạy qua đoạn đường đã cải tạo giảm đáng kể so với khi chưa cải tạo và giảm so với Định mức 2,52 %. Tuy nhiên, mức tiêu hao nhiên liệu thực tế ngoài chất lượng mặt đường còn phụ thuộc rất nhiều yếu tố khác như: Chiều cao nâng tải, chất lượng thiết bị, trình độ lái xe, điều kiện thời tiết, chất lượng mặt đường phần chưa cải tạo trên toàn tuyến v.v…
Đối với tuyến đường ngoài mỏ đoạn do Công ty Môi trường quản lý: Quá trình đưa vào sử dụng từ tháng 3/2023 đến nay cho thấy, tốc độ lưu thông của các xe tải chở than trên đoạn đường thử nghiệm tăng 15÷20 % so với khi chạy trên cùng đoạn đường trước khi thi công thử nghiệm.
Các ban của Tập đoàn TKV và các đơn vị kiểm tra, đánh giá tuyến đường ngoài mỏ
Từ các công nghệ đề xuất, kinh nghiệm khi triển khai thử nghiệm tại đường trong và ngoài mỏ, đề tài đã đề xuất các công nghệ và thiết bị nâng cao chất lượng đường phù hợp với các loại đường mỏ. Đồng thời xây dựng các quy trình thiết kế, thi công đường vận tải mỏ phù hợp với công nghệ được lựa chọn.
TS. Đào Phúc Lâm – Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải phát biểu tại Hội thảo
TS. Bùi Văn Đức – Khoa xây dựng, Trường Đại học Mỏ Địa chất phát biểu tại Hội thảo
Ông Mai Mạnh Hồng – Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần INFRASOL phát biểu tại Hội thảo
Tại Hội thảo các đại biểu đã tham luận, chia sẻ kinh nghiệm áp dụng công nghệ làm đường vận tải trong thực tế sản xuất và đóng góp nhiều ý kiến quý báu. Các ý kiến đóng góp tại Hội thảo là cơ sở để nhóm thực hiện đề tài, bổ sung và hoàn thiện các nội dung và trình Hội đồng Khoa học Viện nghiệm thu cấp cơ sở./.
TS. Đoàn Văn Thanh
