Ngày 24 tháng 10 năm 1972, Viện Khoa học Công nghệ Mỏ – Vinacomin (tiền thân là Phân viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Than được thành lập, đánh dấu sự ra đời của một tổ chức khoa học và công nghệ chuyên ngành trong lĩnh vực công nghiệp mỏ.
Theo dòng lịch sử của đất nước, Viện đã trải qua nhiều thăng, trầm, với những thay đổi về tổ chức: Phân Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Than (1972 – 1978), Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Than (1978 – 1979), Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Than (1979 – 1981); Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Mỏ (1981- 1995) và ngày nay là Viện Khoa học Công nghệ Mỏ – Vinacomin. Trải qua những năm tháng đầy khó khăn, gian khổ, hàng ngàn cán bộ, công nhân viên của Viện, qua nhiều thế hệ đã đoàn kết, vượt qua mọi gian khó, xây dựng Viện phát triển như ngày hôm nay.
