Ngày 22 tháng 8 năm 2025, Hội đồng Khoa học Công nghệ Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam tổ chức nghiệm thu Đề tài khoa học cấp TKV do Viện Khoa học Công nghệ Mỏ Vinacomin thực hiện về “Nghiên cứu, xây dựng phần mềm quản lý khí, gió mỏ cho các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tự động đang áp dụng tại các mỏ than hầm lò thuộc TKVˮ
Chủ nhiệm đề tài – ThS. Nguyễn Tuấn Anh trình bày Báo cáo
Hiện nay, điều kiện khai thác và kiểm soát khí, gió tại các mỏ than hầm lò thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Tập đoàn TKV) ngày càng khó khăn, phức tạp do mức độ khai thác ngày càng xuống sâu, đường lò ngày càng dài hơn. Trong các vỉa than tích tụ nhiều loại khí có thể nguy hiểm đến tính mạng của người lao động như khí mêtan, CO, H2S, CO2. Để giám sát bầu không khí trong mỏ than hầm lò, ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ khí, đảm bảo an toàn cho sản xuất, Tập đoàn TKV đã đầu tư 30 hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung với trên 2.000 đầu đo các loại được nhập khẩu từ Nhật Bản, Ba Lan, Trung Quốc. Đức, Anh,…Trong đó, số lượng các hệ thống quan trắc khí mỏ được nhập khẩu từ Ba Lan chiếm khoảng 2/3 với 3 phiên bản chính gồm KSP- 2C (14 hệ thống), DKDP (01 hệ thống) và KSP – 3 (03 hệ thống).
Đề tài “Nghiên cứu, xây dựng phần mềm quản lý khí, gió mỏ cho các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tự động đang áp dụng tại các mỏ than hầm lò thuộc TKVˮ được Tập đoàn TKV giao cho Viện Khoa học Công nghệ Mỏ thực hiện với mục đích xây dựng được phần mềm quản lý khí, gió mỏ cho các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tự động đang được sử dụng ở các mỏ than hầm lò nhằm thay thế sản phẩm nhập ngoại.
Qua phân tích hiện trạng các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tự động đang áp dụng tại các mỏ than hầm lò thuộc TKV thì hệ thống KSP-2C được sử dụng phổ biến với tổng số 14 hệ thống gồm 28 tủ giám sát khí tập trung KSP-2C. Tuy nhiên, phần mềm quản lý khí, gió mỏ của Ba Lan sử dụng trong hệ thống giám sát khí KSP-2C được cài đặt trên máy tính sử dụng hệ điều hành cũ hiện không còn lưu hành trên thị trường: hệ điều hành MS- DOS (máy tính IPC UNO2171) và Windows XP (máy tính vận hành); phần mềm trên không tương thích và không thể cài đặt với các máy tính thế hệ mới là một trở ngại trong việc thay thế, mở rộng hay duy trì hoạt động của các hệ thống phục vụ sản xuất.
Vì vậy, việc nghiên cứu, xây dựng phần mềm quản lý khí, gió mỏ cho các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tự động đang áp dụng tại các mỏ than hầm lò thuộc TKV là cần thiết.
Ông Nhữ Việt Tuấn – Phó Viện trưởng Viện Khoa học Công nghệ Mỏ phát biểu tại Hội nghị
Trên cơ sở nhiệm vụ được giao, Viện Khoa học Công nghệ Mỏ đã phối hợp với các đơn vị tiến hành khảo sát, đánh giá hiện trạng các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tự động hiện đang được sử dụng tại các đơn vị thuộc Tập đoàn TKV; khảo sát phần mềm giám sát khí, gió mỏ đang được sử dụng trong các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tự động của Ba Lan; nghiên cứu, lựa chọn giải pháp kỹ thuật và xây dựng hệ thống phần mềm giám sát khí, gió mỏ thay thế phần mềm giám sát khí mỏ đang được sử dụng trong các hệ thống quan trắc khí KSP – 2C của Ba Lan; cài đặt, theo dõi, đánh giá kết quả thử nghiệm phần mềm trên tủ KSP-2C của Trung tâm An toàn mỏ và thử nghiệm phần mềm thực tế tại hệ thống KSP-2C đang được sử dụng tại Công ty than Thống Nhất – TKV. Kết quả thử nghiệm cho thấy phần mềm hoạt động ổn định, đảm bảo được các tính năng theo yêu cầu và hoạt động hoàn toàn tương thích với hệ thống KSP – 2C.
Phần mềm mới đã thể hiện được một số ưu điểm so với phần mềm cũ: Giao diện hiển thị tiếng Việt, tích hợp tính năng hiển thị đầu đo trên bản đồ thực tế đường lò.
Ông Đỗ Hồng Nguyên – Phó chủ tịch Hội đồng nghiệm thu TKV kết luận Hội nghị
Phát biểu kết luận Hội nghị nghiệm thu, Phó Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu – Ông Đỗ Hồng Nguyên đã đánh giá cao đề tài “Nghiên cứu, xây dựng phần mềm quản lý khí, gió mỏ cho các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tự động đang áp dụng tại các mỏ than hầm lò thuộc TKVˮ do Viện Khoa học Công nghệ Mỏ – Vinacomin thực hiện. Theo ý kiến của Hội đồng, phần mềm giám sát khí và gió mỏ vì đã đáp ứng tốt, kịp thời nhu cầu quản lý và đảm bảo an toàn cho sản xuất tại các mỏ than hầm lò thuộc TKV, có các tính năng ưu việt và khả năng tương thích để áp dụng vào thực tiễn sản xuất rất cao. Đề tài cũng đã được Hội đồng Khoa học nghiệm thu đánh giá đạt loại khá.
Hội đồng nghiêm thu kiến nghị Tập đoàn TKV chỉ đạo các ban, đặc biệt là ban KCM phối hợp với viện Khoa học Công nghệ Mỏ – Vinacomin triển khai áp dụng, sử dụng rộng rãi phần mềm quản lý khí, gió mỏ mới do Viện thiết kế cho các hệ thống quan trắc khí mỏ tập trung tại các đơn vị khai thác than hầm lò đang sử dụng hệ thống quan trắc khí của Ba Lan, nhằm duy trì hoạt động và nâng cao hiệu quả của hệ thống tủ KSP-2C của các mỏ than trong TKV; Nâng cấp phần mềm hiện có để có thể kết nối, chia sẻ dữ liệu với hệ thống điều khiển thông gió của mỏ cũng như hệ thống điều độ giám sát tập trung toàn mỏ. Mục tiêu cuối cùng là phải thực hiện việc chuẩn hóa cơ sở dữ liệu để phục vụ cho quá trình chuyển đổi số của tập đoàn TKV. Đ.T.
